Je valt. Je probeert je op te vangen. En dan die felle, zoute pijn in je schouder. Bewegen lukt amper, je arm voelt zwaar en binnen een dag kleuren je bovenarm en elleboog blauwpaars. Is je schouder gebroken? In deze gids leggen we helder uit hoe je een schouderbreuk herkent, hoe artsen de diagnose stellen, welke behandeling het beste past bij jouw breuk en wat je realistisch van het herstel mag verwachten.

‍

Wat bedoelen we met “schouder gebroken”?

In de meeste gevallen gaat het om een breuk van de schouderkop of het bovenarmbot vlak bij de schouder (proximale humerusfractuur). Soms is er ook sprake van een ontwrichting (de kop schiet uit de kom) en spreken we van een fractuur-luxatie. Hoe ernstig de breuk is, hangt af van twee dingen: de kracht van het trauma en de kwaliteit van het bot. Bij ouderen (60+) is het bot vaak wat brozer of osteoporotisch, waardoor een relatief kleine val toch een flinke breuk kan geven.

‍

De klassiekers: zo voelt en zo ziet een schouderbreuk eruit

Direct na de val staat één ding centraal: pijn. Bewegen lukt bijna niet of helemaal niet. De schouder zwelt op en binnen enkele dagen zakt er een blauwe plek richting bovenarm en elleboog. Soms merk je ook dat je pols of vingers minder lekker bewegen; dat kán door de pijn of zwelling komen, maar hoort altijd gecontroleerd te worden. Bij een fractuur-luxatie voelt de schouder vaak “uit model”.

Twijfel je? Dan is het simpel: laten beoordelen. Je kunt een breuk niet betrouwbaar “aanvoelen”; dat doet de röntgenfoto (en zo nodig CT-scan).

‍

Diagnose: wat doen ze op de Spoedeisende Hulp?

Op de SEH krijg je röntgenfoto’s vanuit meerdere richtingen. Bij twijfel over het breukpatroon of de stand volgt vaak een CT-scan. Daarmee ziet de arts hoeveel stukken er zijn, hoe verplaatst ze zijn en of er pezen of kraakbeen in het spel zijn. Die informatie bepaalt je behandelpad.

‍

Behandeling: altijd zo simpel mogelijk, zo stevig als nodig

Er zijn grofweg drie routes. De keuze hangt af van leeftijd, activiteitsniveau, botkwaliteit en vooral de stand van de botdelen.

1) Conservatief: mitella/slings + vroege oefentherapie

Is de breuk niet of nauwelijks verplaatst (denk aan <2 mm), dan kies je meestal voor rust met een draagdoek (4–6 weken). Zodra het mag, start je met voorzichtig bewegen om stijfheid te voorkomen. Dat gebeurt pijngestuurd en onder begeleiding van een fysiotherapeut. Doel: laten vastgroeien én soepel blijven.

2) Operatief: terugzetten en fixeren

Bij meer uitgesproken verplaatsing of instabiliteit is opereren verstandig om vorm en functie te herstellen. De chirurg zet de breukdelen terug en stabiliseert ze met een plaat en schroeven of met een pen/nagel in het bot. Het voordeel: je kunt meestal vroegrijp beginnen met bewegen, waardoor de schouder minder kans heeft om vast te gaan zitten.

3) Vervanging: schouderprothese bij onherstelbare schade

Als de schouderkop verbrijzeld is of de botkwaliteit heel slecht, kan vastzetten geen zin hebben. Dan is een prothese de beste optie.

• Bij jongere patiënten met goede pezen: vaak een halve (hemi) prothese; de metalen kop vervangt de eigen kop, pezen worden weer bevestigd.
• Bij versleten/gescheurde pezen: vaak een omgekeerde (reverse) prothese, waarmee de deltaspier het heffen kan overnemen.

Operaties verlopen doorgaans onder narcose, soms met een zenuwkatheter voor pijnstilling. Opname 2–4 dagen is gebruikelijk; daarna volg je een strak maar haalbaar oefenschema.

Herstel: van “au” naar “ik kan weer”

De eerste 1–2 weken draait alles om pijn dempen en veilig bewegen: korte pendeloefeningen, schouder laten “hangen”, rustig cirkelen. Meestal draag je een mitella (zeker ’s nachts) en haal je de arm er regelmatig uit voor passieve en later actieve mobilisatie — altijd op geleide van de pijn.

• Vastgroeien duurt doorgaans ± 6 weken.
• Belast opbouwen start daarna, in overleg met je arts/fysio.
• Dagelijkse dingen (aankleden, lichte huishouding) gaan stap voor stap beter.
• Volledig herstel duurt vaak 3–6 maanden, soms langer. Wees niet verrast als de schouder nooit 100% wordt zoals vóór de val; het doel is pijnarm en functioneel.

‍

Slim omgaan met pijngrens en stijfheid

Het geheim van goed herstel is bewegen zonder te forceren. Te weinig bewegen geeft stijfheid. Te hard trekken geeft irritatie en vertraging. Een goede fysiotherapeut helpt je exact die sweet spot te vinden: soepel, functioneel, veilig.

‍

Wanneer moet je wél aan de bel trekken?

• De pijn neemt toe in plaats van af.
• Je voelt doofheid/tintelingen of kunt vingers slechter bewegen.
• De schouder wordt rood, warm en je krijgt koorts.
• De mitella maakt bewegen onmogelijk of je slaapt vrijwel niet door pijn.

Dit zijn signalen om je arts te laten meekijken.

‍

Veelgestelde vragen over een gebroken schouder

Is een operatie altijd nodig?
Nee. In de meerderheid van de schouderbreuken is geen operatie nodig. Goede stand + goede begeleiding = prima resultaat.

Hoe lang moet de mitella om?
Meestal 4–6 weken, maar je doet ’m regelmatig af voor oefeningen. Je arts en fysio stemmen dit precies af.

Wanneer mag ik weer autorijden?
Pas als je je arm voldoende pijnvrij en krachtig kunt gebruiken voor stuur, schakelen en noodsituaties. Reken grofweg op enkele weken tot maanden, afhankelijk van behandeling.

Sporten: wat kan en wanneer?
Wandelen en rustige cardio kunnen vaak al snel. Kracht en bovenhandse sporten komen pas in beeld als de breuk vast is (na ± 6–12 weken) en je controle terug is. Bouw dit altijd stapsgewijs op.

Wanneer wordt er voor een prothese gekozen?
Bij verbrijzelde kopbreuken, slechte botkwaliteit of peesschade waarbij vastzetten weinig kans van slagen heeft. De keuze tussen hemi of reverse hangt af van je peeskwaliteit en leeftijd.

‍

Onze rol als Fysio Rhoon

We vertalen het medische plan naar dagelijkse stappen die haalbaar voelen. We bewaken je pijngrens, geven je thuisoefeningen mee en bouwen je functie slim op. Niet harder, wel slimmer. Zo verklein je de kans op blijvende stijfheid en krijg je je zelfstandigheid sneller terug.
Maak dan een afspraak bij Fysio Rhoon.
Wij helpen u met een persoonlijk plan voor kracht, stabiliteit en pijnvrij bewegen — precies afgestemd op uw doelen.

‍