Je schouder doet al maanden pijn. Tillen gaat nog wel, maar je jas aantrekken of boven je hoofd reiken is een project. Je hebt geoefend, rust genomen, medicatie geprobeerd—en toch blijft het rommelen. Wanneer is een schouderprothese aan de orde? In deze gids krijg je een nuchtere, begrijpelijke uitleg: wanneer een operatie wél zinvol is, welke typen er zijn, wat je van de revalidatie mag verwachten en welke risico’s en resultaten realistisch zijn. Zodat jij samen met je orthopeed de juiste keuze kunt maken.

‍

Wanneer denk je aan een schouderprothese?

Een kunstschouder is geen “eerste stap”, maar een laatste redmiddel als klachten te veel beperken in het dagelijks leven én conservatieve behandelingen (advies, fysio, pijnstilling, injectie) onvoldoende helpen. De meest voorkomende redenen: ernstige artrose van het schoudergewricht, onherstelbare peesscheur van de rotator cuff (cuff tear arthropathie) en bepaalde complexe breuken van de schouderkop. Reuma kan ook een reden zijn. De beslissing volgt na onderzoek (röntgen/echo/CT) en overleg met de orthopeed. Samengevat: veel pijn + duidelijke schade + onvoldoende effect van niet-opereren = dan pas komt een prothese in beeld.

‍

Welke soorten schouderprothesen zijn er?

1) Anatomische (totale) schouderprothese
Lijkt qua bouw op je eigen schouder: een metalen kop met een kunststof kom. Geschikt als de pezen en spieren rond de schouder nog goed functioneren. Voelt na revalidatie het meest “natuurlijk” aan, maar vraagt dus wel om een werkende rotator cuff. Varianten zijn met of zonder steel (stemless), afhankelijk van botkwaliteit.

2) Omgekeerde (reverse) schouderprothese
De constructie wordt “omgedraaid”: bol op het schouderblad, kom in de bovenarm. Daardoor kan de deltoideus het heffen overnemen als de rotator cuff niet (meer) werkt. Deze prothese is wereldwijd sterk toegenomen vanwege voorspelbare pijnvermindering bij peesproblemen en bij oudere patiënten.

3) Halve prothese (hemiprothese) of fractuurprothese
Soms vervang je alleen de kop (bijvoorbeeld bij specifieke breuken of avasculaire necrose) of kies je een speciale fractuurprothese waarbij botfragmenten en pezen worden vastgezet. Keuze hangt af van leeftijd, botkwaliteit en mate van kraakbeenschade.

In Nederland worden grofweg enkele duizenden schouderprothesen per jaar geplaatst; aantallen en uitkomsten zijn te volgen in de LROI (landelijk register).

‍

Wat mag je realistisch verwachten?

Pijnvermindering is het hoofdresultaat: de meeste mensen zijn tevreden na een schouderprothese. De levensduur is goed—>90% functioneert nog na 10 jaar, afhankelijk van type, belasting en persoonlijke factoren. Bij zeer actieve belasting kan slijtage sneller optreden; soms is na jaren een revisie nodig.

De operatie gebeurt onder (lichte) narcose en regionale verdoving. In de eerste 6 weken draag je meestal een mitella (af en toe af voor verzorging en oefeningen). Autorijden of fietsen stel je doorgaans 2–3 maanden uit. Bovenhandse contactsporten zijn zelden verstandig na een prothese; sporten als golf of recreatief tennis kunnen soms wel—in overleg.

Hoe ziet de revalidatie eruit?

• Fase 1 (0–6 weken): rust + gecontroleerde mobiliteit onder begeleiding; mitella volgens voorschrift.
• Fase 2 (6–12 weken): bewegen uitbreiden, licht functioneel trainen; dagelijkse handelingen gaan makkelijker.
• Fase 3 (3–6 maanden): kracht en coördinatie opbouwen; terugkeer naar werk/hobby’s waar mogelijk.

Bij een reverse prothese kan het oefenbeleid iets anders zijn (soms sneller actief), maar dit blijft maatwerk per ziekenhuis en operatietechniek.

‍

Wat zijn de risico’s?

Elke operatie kent risico’s. Bij een schouderprothese gaat het onder andere om wondproblemen, infectie (zeldzaam, maar ernstig), zenuwirritatie of -schade (meestal tijdelijk), en op de lange termijn loslating van componenten. Het totale complicatierisico is beperkt, maar aanwezig; zorgteams bespreken dit vooraf. Factoren als roken, diabetes en ernstig overgewicht vergroten de kans op problemen.

‍

Anatomisch of reverse: hoe wordt gekozen?

Het type prothese volgt de onderliggende oorzaak en je peessituatie.

• Intacte rotator cuff + artrose → vaak anatomische prothese.
• Onherstelbare cuffruptuur / cuff tear arthropathie → vaak reverse prothese (de deltoideus neemt de heffunctie over).
• Complexe breuk → afhankelijk van schade: fractuur- of reverseprothese.

Moderne centra gebruiken steeds vaker 3D-planning om de kompositie nauwkeurig te bepalen; dat helpt om slijtage en loslating op termijn te beperken. Vraag er gerust naar bij je ziekenhuis.

‍

Wanneer is een prothese níet verstandig?

Actieve infectie in de schouderregio, onvoldoende functionerende schouderspieren (zonder reverse-optie), of medische omstandigheden waardoor opereren onveilig is. Daarom gaat aan een prothese altijd een zorgvuldig traject vooraf.

‍

Korte reality check (zodat je niet voor verrassingen staat)

• Een prothese geeft vooral pijnvermindering en bruikbaarheid terug; volledige bovenhandse topsport is meestal geen doel.
• Resultaten zijn gemiddeld goed en duurzaam; revisie komt voor maar is niet de norm.
• Jouw uitgangssituatie (peeskwaliteit, bot, leeftijd, doelen) bepaalt het plan. Dat maakt het persoonlijk en soms anders dan bij je buurman.

‍

Veelgestelde vragen

Wanneer is “nu opereren” verstandig?
Als pijn en beperkingen groot zijn, beeldvorming duidelijke schade toont, en conservatieve zorg onvoldoende hielp. Beslis samen met je orthopeed op basis van doelen en risico’s.

Wat is het verschil tussen anatomisch en reverse?
Anatomisch lijkt op je eigen schouder en werkt alleen goed met een functionerende rotator cuff. Reverse draait de geometrie om waardoor de deltoideus het heffen kan overnemen bij peesschade.

Hoe lang gaat een prothese mee?
Vaak >10 jaar; bij velen zelfs langer, afhankelijk van belasting, botkwaliteit en techniek.

Hoe ziet de eerste periode thuis eruit?
Mitella, hulp bij aankleden/boodschappen en dagelijks oefenen volgens schema. Reken op 2–3 maanden voordat autorijden weer veilig is.

Mag ik daarna weer sporten?
Doorgaans wel, maar kies verstandig. Contactsporten en intens bovenhands werk blijven risicovol; rustige fitness, wandelen, fietsen en soms golf/tennis in overleg.

‍

Tot slot: kiezen met hoofd én hart

Een schouderprothese is geen snelle oplossing, maar een goed doordachte stap met vaak een grote winst in kwaliteit van leven. Door helder te weten wanneer je ervoor kiest, welk type bij jou past en wat je mag verwachten van herstel, zet je de juiste stap—op jouw moment.

Wil je je situatie laten beoordelen of heb je vragen over revalidatie na een geplande prothese?
Plan een intake bij Fysio Rhoon. We vertalen het medische plan naar haalbare, dagelijkse stappen: comfortabel bewegen, verstandig opbouwen, minder pijn—gewoon weer dóen.

‍

‍
Maak dan een afspraak bij Fysio Rhoon.
Wij helpen u met een persoonlijk plan voor kracht, stabiliteit en pijnvrij bewegen — precies afgestemd op uw doelen.

‍